Dr hab. prof. UJK Ryszard Gryz – najważniejsze publikacje

Dr hab. prof. UJK Ryszard Gryz – najważniejsze publikacje

1. Państwo a Kościół w Polsce 1945-1956 na przykładzie województwa kieleckiego, Wydawnictwo NOMOS, Kraków 1999, 414 s.
2. Komuniści i Kościół w Polsce (1945-1989), Wydawnictwo ZNAK, Kraków 2003, 462 s. [Współautor: Antoni Dudek], Wydanie drugie: Kraków 2006.
3. Pozwolić czy nie? Władze PRL wobec budownictwa katolickich obiektów sakralnych w latach 1971-1980, Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, Kielce 2007, 420 s.
4. Klasztor na Świętym Krzyżu w polskiej kulturze narodowej, red. Daniel Olszewski i Ryszard Gryz, Kielce 2000.
5. Z perspektywy czterdziestolecia. Księga pamiątkowa Instytutu Historii Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach (1970-2010), red. Ryszard Gryz, Kielce 2010.
6. Strajki w Polsce w XX wieku, red. Ryszard Gryz, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2011.
7. Armia Krajowa. Spojrzenie po siedemdziesięciu latach, red. R. Gryz, Kielce 2015.
8. Ks. Henryk Peszko. Sprawy i ludzie na tle jednego mojego życia. Wspomnienia kieleckiego duchownego z lat 1910-1946, wstęp i oprac. Ryszard Gryz, Karolina Święcich, Kielce 2016.
9. Homo homini res sacra. Dokumentacja historyczna spotkań w Centrum Dialogu w Paryżu (1973-1989), t. I: grudzień 1973 – kwiecień 1975, red. R. Gryz, M. Wójcik, Kielce 2019.
10. Homo homini res sacra. Dokumentacja historyczna spotkań w Centrum Dialogu w Paryżu (1973-1989), t. II: maj 1975 – maj 1977, red. R. Gryz, M. Wójcik, Kielce 2020.
11. Polityka personalna władz stalinowskich wobec duchowieństwa diecezji kieleckiej w latach 1953-1956, „Kielecki Przegląd Diecezjalny”, t. 71: 1995, nr 6, s. 598-622.
12. Zwrot w polityce władz wobec Kościoła katolickiego w Polsce w 1949 roku na przykładzie województwa kieleckiego, „Kieleckie Studia Historyczne”, t. 14: 1996, s. 153-178.
13. Postawy duchowieństwa i ludności wsi województwa kieleckiego wobec wydarzeń politycznych 1956 roku, „Studia Historyczne” 1997, z. 1(156), s. 81-99.
14. Usuwanie nauki religii ze szkół diecezji kieleckiej w latach 1945-1956, „Kielecki Przegląd Diecezjalny”, t. 73: 1997, nr 2, s. 152-173.
15. Władze partyjno-państwowe odpowiedzialne za politykę wobec Kościoła katolickiego w Polsce w latach 1944/45-1956, „Czasy Nowożytne”, t. 3: 1997, s.115-136.
16. Kwestia nauczania religii w szkołach województwa kieleckiego w latach 1945-1956, „Rocznik Świętokrzyski” Seria A – Nauki Humanistyczne, t. 25: 1998, s. 113-131.
17. Polityka władz państwowych wobec Kościoła katolickiego w województwie kieleckim w latach 1945-1956, „Dzieje Najnowsze”, R. 30: 1998, nr 1, s. 165-171.
18. Sprawa biskupa Czesława Kaczmarka przykładem antykościelnej polityki w systemie stalinowskim, w: Państwo – Kościół – Europa nowe wyzwania. Materiały z konferencji zorganizowanej przez redakcję Zeszytów Naukowych US „Acta Politica” i sekcję w Szczecinie Wydziału Teologicznego UAM w Poznaniu, red. M. Drzonek, J. Mieczkowski, K. Kowalczyk, Szczecin 1999, s. 45-52.
19. Sprawozdanie kwartalne Referatu do Spraw Wyznań w Kielcach z 1951 roku, „Kieleckie Studia Historyczne”, t. 15: 1999, s. 203-228.
20. Władze do spraw wyznań w województwie kieleckim (1945-1956), „Almanach Historyczny”, t. 1: 1999, s. 199-226.
21. Działalność społeczno-polityczna wiejskiego duchowieństwa katolickiego w opinii władz stalinowskich w latach 1949-1956 (na przykładzie woj. kieleckiego), „Zeszyty Wiejskie” 2000, z. 2, s. 105-130.
22. Kościół katolicki w dobie stalinizmu (1945-1956) na przykładzie Skarżyska-Kamiennej, „Między Wisłą a Pilicą. Studia i materiały historyczne”, red. K. Bracha, S. Wiech, t. 1, Kielce 2000, s. 289-302.
23. Polityka personalna władz partyjno-państwowych wobec duchowieństwa katolickiego w diecezji sandomierskiej (1953-1956), w: Religia i polityka, red. B. Grott, Kraków 2000, s. 235-253.
24. Political Repression of the Catholic Episcopate during the Period of Stalinism in Poland, „Modern Times” 2000, vol. 1, pp. 99-125.
25. Sprawy biskupa kieleckiego Czesława Kaczmarka ciąg dalszy (1957-1963). Zarys problematyki [w:] Społeczeństwo – państwo – Kościół (1945-2000). Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej, Szczecin 15-16 VI 2000 r., red. A. Kawecki, K. Kowalczyk, A. Kubaj, Szczecin 2000, s. 41-47.
26. Stanowisko Kościoła katolickiego wobec pogromu Żydów w Kielcach. Stan badań, „Nasza Przeszłość”, t. 93: 2000, s. 411-434.
27. Stefan Kardynał Wyszyński Prymas w warunkach polskiego stalinizmu, w: Prymas Stefan Kardynał Wyszyński – świadek Ewangelii i tradycji narodowych, Materiały z sesji naukowej w Wyższym Seminarium Duchownym w Kielcach 19 maja 2001 r., red. K. Gurda, T. Gacia, Kielce 2001, s. 9-39.
28. Polityka władz PRL wobec Kościoła w stanie wojennym (1981-1983), w: …Et quorum pars magna fui… . Księga pamiątkowa poświęcona profesorowi Zbigniewowi Janowi Góralskiemu, red. W. Kalwat, A. Penkalla, Kielce 2003, s. 235-259.
29. Tendencje przystosowawcze wobec systemu władzy wśród duchowieństwa katolickiego na Kielecczyźnie (1944-1956) [w:] Polacy wobec PRL. Strategie przystosowawcze, red. G. Miernik, Kielce 2003, s. 93-116.
30. Mediator czy sojusznik? Prymas Wyszyński i narodziny „Solidarności” (1980-1981), „Almanach Historyczny” 2004, t. 6: Kościół w życiu narodu i państwa polskiego – prace ofiarowane księdzu profesorowi Danielowi Olszewskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, s. 379-411.
31. Władze partyjno-państwowe w Polsce w walce z duchowieństwem (1945-1956) [w:] Represje wobec duchowieństwa Kościołów chrześcijańskich w okresie stalinowskim w krajach byłego bloku wschodniego, red. J. Myszor, A. Dziurok, Katowice 2004, s. 108-133.
32. Sprawozdanie z operacyjnego rozpracowania młodzieży i nauczycieli przez Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Kielcach (luty 1954 r.), „Almanach Historyczny”, t. 7: 2005, s. 233-247.
33. Sytuacja w budownictwie sakralnym na polskiej wsi w latach 1956-1970. Wybrane problemy [w:] Wieś w Polsce Ludowej, red. G. Miernik, Kielce 2005, s. 63-85.
34. „Na masowe budownictwo sakralne nie pójdziemy”. Ekipa Gierka wobec budowy katolickich świątyń (1970-1980), „Pamięć i Sprawiedliwość” 2005, nr 1 (7), s. 123-153.
35. Jak zatrzymać emigrację polskiej młodzieży? Z dokumentacji obrazującej problematykę wyjazdów z Polski w latach 1980-1987, „Nasza Przeszłość”, t. 104: 2005, s. 197-223.
36. Biskup kielecki Czesław Kaczmarek w starciu z komunistycznym totalitaryzmem (1945-1963), „Kieleckie Studia Teologiczne”, t. 4: 2005, s. 199-226.
37. Próby ratowania cerkwi pounickich przez Kościół rzymskokatolicki w warunkach Polski Ludowej (1945-1989), „Studia Sandomierskie”, t. 13: 2006, z. 1, s. 21-48.
38. Zniszczenia świątyń katolickich w Polsce pod okupacją niemiecką, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2007, nr 3 (74), s. 31-45.
39. Biskup Czesław Kaczmarek – męczennik komunizmu (1945-1963), w: Omnia pro Christo Rege. Ksiądz Czesław Kaczmarek biskup – męczennik, red. Paweł Tkaczyk, Kielce 2008, s. 53-77.
40. „Odwilż” dla Kościoła na przykładzie kościołów lokalnych, w: Kościół i Prymas Stefan Wyszyński 1956-1966, red. Adam Dziurok, Wiesław Jan Wysocki, Katowice-Kraków 2008, s. 23-45.
41. W drodze do „uzdrowienia stosunków w >>Caritas<<”. Sprawa unicestwienia kościelnego „Caritasu” na Kielecczyźnie w 1950 roku, w: Dobroczynność i pomoc społeczna na ziemiach polskich w XIX, XX i na początku XXI wieku, red. Marek Przeniosło, Kielce 2008, s. 221-241.
42. Stosunek Kościoła katolickiego do strajków sierpniowych 1988 r. w kontekście impasu w relacjach władza-opozycja, w: Zarejestrujcie nam „Solidarność”! Strajk sierpniowy 1988 r. w Szczecinie, red. Artur Kubaj i Maciej Maciejowski, Szczecin 2009, s. 39-56.
43. Construction of Sacred Buildings and its Law Regulations in Communist Poland, w: Persecution of Churches in the Communist Countries in Central and Eastern Europe. Anthology of the international conference Bratislava September 30 – October 2, 2009, Edited by Martina Fiamová, Pavol Jakubčin, Bratislava 2010, pp. 192-204.
44. Proces zmian przepisów prawnych w dziedzinie budownictwa sakralnego u schyłku PRL (1980-1989), w: „Lux lucet in tenebris”. Księga Pamiątkowa z okazji nadania prof. Bernardowi Kozirógowi doktoratu honoris causa, t. I, Podkowa Leśna 2010, s. 443-456.
45. Polityka wyznaniowa ekipy Edwarda Gierka, w: Władze wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Wielkopolsce w latach 1970-1980, red. Konrad Białecki, (Studia i materiały poznańskiego IPN, t. 12), Poznań 2010, s. 11-33.
46. The Opposition in Poland versus Communist Camp Propaganda after the Jewish Massacre in Kielce (4 July 1946), w: Anti-Communist Resistance in Central and Eastern Europe. Anthology of the international scientific conference Bratislava November 14-16, 2011, Edited by Peter Jašek, Bratislava 2012, pp. 527-541.
47. Między liberalizacją a dezintegracją. Stosunki państwo-Kościół w latach siedemdziesiątych, w: Stosunki państwo-Kościół w Polsce 1944-2010. Studia i materiały, red. Rafał Łatka, Kraków 2013 (seria: Societas pod red. Bogdana Szlachty, nr 53),s. 73-92.
48. Dzieje parafii Bodzentyn w latach niemieckiej okupacji, w: Z dziejów Bodzentyna w okresie II wojny światowej. W 70. rocznicę pacyfikacji 1943-2013, red. Lidia Michalska-Bracha, Marek Przeniosło, Marek Jedynak, Kielce 2013, [Wydawnictwo KTN], s. 39-69.
49. „Elementy usiłujące zakłócić bezpieczeństwo i porządek”. Kobiety w walce o nowe kościoły w PRL,w: Płeć buntu. Kobiety w oporze społecznym i opozycji w Polsce w latach 1944-1989 na tle porównawczym, pod red. Natalii Jarskiej i Jana Olaszka, Warszawa 2014, s. 151-178.
50. Kościół kielecki w latach 1945-1963, w: Kielce przez stulecia, praca zbiorowa red. J. Główka, Kielce 2014, s. 602-609.
51. Straty wojenne w obiektach sakralnych na ziemiach polskich pod okupacją niemiecką i problemy z ich odbudową (wybrane aspekty), w: Zanikające blizny. Kontrowersje wobec skutków II wojny światowej, red. J. Waskan, S. Sadowski, Bydgoszcz 2014, s. 221-244.
52. Armia Krajowa we wspomnieniach księdza majora Henryka Peszki, w: Armia Krajowa. Spojrzenie po siedemdziesięciu latach, red. R. Gryz, Kielce 2015, s. 71-104.
53. Ksiądz profesor doktor habilitowany Daniel Olszewski (1934-2015). Historyk i mistrz, „Almanach Historyczny” 2015, t. 17, z. 2, s. 359-363.
54. Ruch pielgrzymkowy w powojennej Polsce – kontekst polityczny (1945-1989), w: Podróże na przestrzeni dziejów. Studia historyczne, red. B. Wojciechowska, Kielce 2015, s. 129-146.
55. O humanistycznym dorobku paryskiego Centrum Dialogu, w: Homo homini res sacra. Cztery dekady działalności paryskiego Centrum Dialogu 1973-2015, red. Aleksander Pietrzyk, Ząbki 2016, s. 485-492.
56. Kierunki polityki wyznaniowej w dekadzie Edwarda Gierka, „Glaukopis. Pismo Społeczno-Historyczne” [Warszawa] 2016, nr 33, s. 286-306.
57. Римско-католическая церковь в Польской Народной Республике (1944/45–1989): формы сосуществования с режимом и роль идейной оппозиции, „ГОСУДАРСТВО РЕЛИГИЯ ЦЕРКОВЬ в России и за рубежом” [Москва] 2016, № 3 (34), c. 11-43.
58. Milenijne „kontrimprezy”. Władze Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej wobec obchodów Sacrum Poloniae Millennium, w: Historia magistra vitae est…, Studia z dziejów społeczno-politycznych, gospodarczych i kulturalnych. Księga jubileuszowa dedykowana prof. zw. dr. hab. Wiesławowi Cabanowi z okazji 45-lecia pracy naukowej, pod red. L. Michalskiej-Brachy, M. Przeniosło i B. Wojciechowskiej [obj. 1,35 a.w.] Kielce 2016, s. 349-366.
59. Droga do korekty polityki władz PRL w dziedzinie inwestycji kościelnych (1975-1980), w: PRL na pochylni (1975-1980), pod red. M. Bukała, D. Iwaneczko, Rzeszów 2017, s. 671-690.
60. Księdza majora Michała Zawadzkiego udział w sporze o kościół garnizonowy w Kielcach (1945-1947) na podstawie jego kronikarskich zapisków, w: Z dziejów oręża polskiego w XX w. Księga jubileuszowa dedykowana Panu Profesorowi Józefowi Smolińskiemu, red. G. Miernik, Kielce 2017, s. 279-296.
61. Stosunki państwo-Kościół w Polsce w latach 1956-1972, w: Dzieje Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim, t. 2: 1956-1972, pod red. Michała Siedziako, Zbigniewa Stanucha, ks. Grzegorza Wejmana, Szczecin–Warszawa 2017, s. 11-46.
62. Ruch ludowy i środowiska wiejskie wobec sprawy biskupa kieleckiego Czesława Kaczmarka (1945-1963), „Studia Humanistyczno-Społeczne” 2017, t. 16, s. 103-120.
63. Pacyfikacje społecznych inicjatyw w zakresie budownictwa sakralnego na przykładzie Szklar w archidiecezji krakowskiej, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2017, t. 30, nr 2, s. 434-450.
64. Prymas Stefan kardynał Wyszyński i jego wpływ na tożsamość narodową, w: „Ad Personam”. Prace ofiarowane Profesorowi Adamowi Massalskiemu w 75. rocznicę urodzin, red. Cezary Jastrzębski, Kielce 2019, s. 379-390.
65. Autorytety z przeszłości. Wspomnienia w zbiorach Archiwum Diecezjalnego w Kielcach, w: „Archiwa bez granic”. Pamiętnik VII Powszechnego Zjazdu Archiwistów Polskich, Kielce, 20-21 września 2017 r., red. Waldemar Chorążyczewski i Krzysztof Stryjkowski, Warszawa 2019, s. 579-595.
66. Kościół w Opatowie w warunkach komunizmu (1945-1966), „Studia Sandomierskie. Teologia – Filozofia – Historia” 2019, t. XXVI, s. 133-167.
67. Stefan Kisielewski w kręgu polityki i kultury, w: Homo homini res sacra. Dokumentacja historyczna spotkań w Centrum Dialogu w Paryżu (1973-1989), t. I: grudzień 1973 – kwiecień 1975, red. R. Gryz, M. Wójcik, Kielce 2019, s. 33-42.
68. Tadeusza Mazowieckiego droga i miejsce w społecznym dialogu, w: Homo homini res sacra. Dokumentacja historyczna spotkań w Centrum Dialogu w Paryżu (1973-1989), t. I: grudzień 1973 – kwiecień 1975, red. R. Gryz, M. Wójcik, Kielce 2019, s. 243-248.
69. Zygmunt Mycielski – kompozytor i kontestator, w: Homo homini res sacra. Dokumentacja historyczna spotkań w Centrum Dialogu w Paryżu (1973-1989), t. I: grudzień 1973 – kwiecień 1975, red. R. Gryz, M. Wójcik, Kielce 2019, s. 465-470.
70. Biskup kielecki Czesław Kaczmarek wobec komunistycznej dyktatury, w: Biskupi w rzeczywistości politycznej Polski „ludowej”, red. R. Łatka, Warszawa 2020, s. 66-86.
71. „In memoriam”. Pamięci profesora Stefana Iwaniaka (1933–2019), „Almanach Historyczny” 2020, t. 22, s. 443-446.
72. W imię prawdy i wolności. Ordynariusz kielecki bp Czesław Kaczmarek na rzecz niepodległej Polski (1938-1963), w: Kościół wobec niepodległości Polski 1918-1989. Ludzie – miejsca – wydarzenia, red. K. Sychowicz, J. Wasilewski, Białystok – Warszawa 2020, s. 369-387.
73. Episkopat wobec integralności ziem polskich po II wojnie światowej. Wybrane problemy z najnowszej literatury i źródeł, „UR Journal of Humanities and Social Sciences” 2020, nr 3(16), s. 100-122.
74. Z dziejów parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kielcach za probostwa księdza kanonika Romana Zelka (1944–1965), w: 850 lat katedry pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kielcach, red. B. Wojciechowska, T. Gocel, S. Konarska-Zimnicka, Kielce 2021, s. 209–242.
75. Wojewódzki Zespół Organizacji Masowych/Wydzielonych przy KW PZPR w Kielcach i jego próby ingerencji w obsadę stanowisk kościelnych w latach 1953–1956, w: Urząd do spraw Wyznań. Struktury – działalność – ludzie, t. 2: Struktury administracji wyznaniowej i pierwsze lata działalności Urzędu do spraw Wyznań w Polsce ludowej (1945-1956), red. R. Łatka, Warszawa 2021, s. 360–385.
76. Episkopat Polski a koncepcja porozumienia z władzami państwowymi (1946–1950), „Almanach Historyczny” 2021, t. 23, s. 321–342.